مصورسازی داده‌ها به کمک نمودار چند خطی

نمودار چند خطی چه نوع نموداری است؟

نمودار چند خطی یکی از مدل‌های رایج نمودار است که برای نمایش تغییرات چند متغیر در طول زمان یا در برابر یک متغیر دیگر استفاده می‌شود. این نمودار از چند خط برای نمایش داده‌ها استفاده می‌کند و معمولا محور X متعلق به زمان و محور Y متعلق به متغیرهای وابسته است. نمودارهای چند خطی برای نمایش روندهای زمانی، مقایسه بین گروه‌ها یا نمایش روابط بین متغیرها مفید هستند. در ادامه در مورد نحوه مصورسازی داده‌ها به کمک نمودار چند خطی توضیح خواهیم داد.

نمودارهای چند خطی چه نوع نمودارهایی هستند؟

نمودارهای چند خطی نوعی از نمودار هستند که برای نمایش بیش از دو متغیر و مقایسه روندهای بین دو ویژگی از یک کمیت به کار برده می‌شوند. داده‌های مهم در نمودارهای چند خطی به صورت نقطه نمایش داده می‌شوند و بعد از مشخص شدن، نقطه‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند. این خطوط به هم وصل شده می‌توانند نشان دهنده داده‌های مختلف باشند که به یکدیگر مرتبط هستند.

برای مصورسازی داده‌ها به کمک نمودار چند خطی آن را روی نموداری که محور x و y دارد، رسم می‌کنند. محور x به صورت افقی و محور y به صورت عمودی رسم می‌شود.

چگونه نمودارهای چند خطی را بخوانیم؟

قبل از این که بخواهیم بدانیم نمودار چند خطی را چگونه می‌خوانند، بهتر است که ابتدا درمورد اجزای اصلی آن صحبت کنیم. اجزای اصلی یک نمودار چند خطی عبارت‌اند از:

• عنوان
• راهنما
• داده
• محورهای افقی و عمودی

در ادامه به توضیح هر کدام از این بخش‌ها می‌پردازیم:

عنوان

عنوان توضیح کوتاهی درباره این که چه موضوع و داده‌هایی قرار است روی نمودار نمایش داده شود به ما می‌دهد.

راهنما

راهنما اطلاعات بیشتری از داده‌هایی که در نمودار آمده می‌دهد و باعث تمایز آن‌ها می‌شود. در واقع راهنما یک تصویر واضح از آن چه لازم است بدانید ارائه می‌دهد.

داده

داده‌های نمودار، یکی از بخش‌های اصلی نمودار است که اطلاعات کاملی درمورد خط و نقاط آن ارائه می‌کند. نمودارهای چند خطی برخلاف نمودارهای تک خطی، بیش از یک مجموعه داده را نمایش می‌دهند.

محورهای افقی و عمودی

نام گذاری محورهای نمودار مهم و تاثیر گذار است و به دقت زیادی نیاز دارد. با نام گذاری صحیح محورها مخاطبان درک بهتری از نمودار و داده‌های ارائه شده خواهند داشت. برای مثال برای بررسی داده‌ها در طی یک سال در شرکت، می‌توانید محور افقی را به زمان و محور عمودی را به متغیر درآمد اختصاص بدهید.

نکاتی برای خواندن سریع‌تر نمودارهای چند خطی

نکته‌ای که بعد از فرایند مصورسازی داده‌ها به کمک نمودار چند خطی حائز اهمیت است، سریع خوانی نمودارهای چند خطی است. برخی از نکاتی که به سریع‌تر خواندن نمودارهای چند خطی کمک می‌کند، عبارت‌اند از:

• مشاهده کلی نمودار: سعی کنید محورهای افقی و عمودی، یعنی محورهای x و y را به طور کلی ببینید تا بتوانید مفهوم داده‌ها را درک کنید.
• بررسی نقاط اشتراک محورها: مقادیری که در محورهای x و y به یکدیگر متصل شده‌اند را بررسی کنید تا متوجه شوید که چه نقطه اشتراکی بین آن‌ها هست.
• پیگیری خطوط: در نمودار چند خطی باید به افزایش و کاهش داده‌ها که با خطوط نشان داده شده است، دقت کنید.
• مطالعه چند خط به صورت همزمان: برای خواندن سریع‌تر نمودار چند خطی، همین روند را در هر خط ادامه دهید و مقادیر مختلفی را که با خطی متفاوت از بقیه خط‌ها مشخص شده است، مطالعه کنید.
• شناسایی الگوها: در گام بعدی الگوهایی را که ممکن است بین خطوط باشد، درک کنید. درک این الگوها علاوه بر اینکه به خواندن سریع‌تر نمودار کمک می‌کند، در مصورسازی داده‌ها به کمک نمودار چند خطی نیز مفید خواهد بود.

حل سوالات مربوط به نمودار های چند خطی

برای این که بتوانید جواب سوالاتی را که از نمودارهای چند خطی طرح می‌شوند در مدت زمان کوتاهی پاسخ دهید، به این نکات توجه داشته باشید:

• سوال مطرح شده از نمودار را به دقت مطالعه کنید و سپس سعی کنید داده‌هایی را که در سوال به آن‌ها اشاره شده است، در نمودار پیدا کنید.

• حتما نمودار را با دقت نگاه کنید و بررسی کنید که بین متغیرها و میزان تفاوت آن‌ها چه الگویی برقرار است. با کمی دقت می‌توان به راحتی متوجه تفاوت‌ها شد.

• حتما نقاطی را که از آن‌ها سوال طرح شده است، یادداشت کنید.

• برای پاسخ به سوالات از مقادیری که یادداشت کرده‌اید با استفاده از فرمول‌های مورد نیاز، بهره ببرید.

سوالات متداول

1. چه تفاوتی بین نمودار خطی و چند خطی مشاهده می‌شود؟
 

مصورسازی داده‌ها به کمک نمودار چند خطی کمی انعطاف‌پذیرتر از نمودارهای تک خطی است؛ زیرا نمودارهای تک خطی یک کمیت را نمایش می‌دهند. در حالی که نمودارهای چند خطی به صورت همزمان تغییرات چند کمیت را نشان دهند.

2. رسم نمودار در MS Excel آسان‌تر است یا MS Word؟
 

این مورد بستگی به مهارت شخص رسم کننده دارد؛ اما به طور کلی تفاوت خاصی در رسم نمودار بین این دو نرم افزار نیست.

جمع بندی

نمودارهای چند خطی ابزارهای قدرتمندی برای تجزیه و تحلیل و مصورسازی داده‌ها محسوب می‌شوند. در این نمودارها همان طور که از اسمشان نیز مشخص است، از چندین خط استفاده می‌شود که هر خط نمایانگر یک متغیر مختلف است. با مصورسازی داده‌ها به کمک نمودارهای چند خطی و مطالعه تجزیه و تحلیل این نمودارها می‌توان الگوها، روندها و ارتباطات بین متغیرهای مختلف را تشخیص داد. از این نوع نمودار برای بررسی تغییرات جزئی در یک دوره زمانی مشخص استفاده می‌کنیم.