داده نگار

مصورسازی داده‌ها به کمک نمودار دایره‌ای یا pie

نمودارها ابزارهای بسیار مهمی در مصورسازی داده‌ها هستند که به ما کمک می‌کنند اطلاعات پیچیده را به شکلی ساده و بصری درک کنیم. در این میان، نمودار pie (نمودار دایره‌ای) یکی از محبوب‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نمودارها است که برای نمایش نسبت‌های مختلف در یک مجموعه داده استفاده می‌شود. با استفاده از این نوع نمودار، می‌توانیم به سادگی بفهمیم که هر بخش چه سهمی از کل دارد. این مقاله به معرفی نمودار pie، زمان‌های مناسب برای استفاده از آن، مزایا و محدودیت‌هایش، و نکاتی که باید در زمان استفاده رعایت کنیم، می‌پردازد.

معرفی نمودار pie

نمودار pie یا نمودار دایره‌ای به شکلی طراحی شده است که داده‌ها را به صورت بخش‌هایی از یک دایره نشان دهد. هر بخش از این دایره نمایانگر یک دسته یا گروه از داده‌هاست که به نسبت سهمی که از کل دارند، فضای دایره را اشغال می‌کنند. مجموع درصدهای تمام بخش‌ها برابر با ۱۰۰ درصد یا کل داده‌ها است. این نمودار به دلیل سادگی بصری و امکان درک سریع سهم هر بخش، یکی از ابزارهای پرطرفدار در گزارش‌های تصویری و ارائه‌ها است.

چه زمانی باید از نمودار pie استفاده کرد؟

نمودار pie زمانی بهترین انتخاب است که بخواهیم سهم نسبی هر دسته از یک کل را نشان دهیم. برای مثال، اگر در یک بررسی اقتصادی بخواهید سهم هر بخش از تولید ناخالص داخلی یک کشور را نمایش دهید، نمودار pie گزینه‌ی مناسبی است. این نوع نمودار همچنین در نمایش ترکیب جمعیتی، نتایج نظرسنجی‌ها، بودجه‌ها و سایر داده‌هایی که شامل مقادیر درصدی هستند، کاربرد دارد.

در واقع، این نمودار برای مواردی مناسب است که تعداد دسته‌ها کم باشد و هر دسته نقش مهمی در تصویر کلی داشته باشد. استفاده از این نمودار برای بیش از ۵ یا ۶ دسته می‌تواند به مشکلاتی از جمله پیچیدگی و سختی در مقایسه‌ی بخش‌ها منجر شود.

مزایا و محدودیت‌های نمودار pie

مزایا:

سادگی درک: نمودار pie به دلیل شکل دایره‌ای و تقسیم داده‌ها به بخش‌های ساده، به سرعت قابل درک است.
بصری و جذاب: نمودارهای دایره‌ای به‌صورت بصری جذاب هستند و به راحتی می‌توانند توجه مخاطب را جلب کنند.
نمایش درصدها: این نمودار به راحتی می‌تواند مقادیر درصدی را به نمایش بگذارد و تفاوت‌های نسبی بین دسته‌ها را واضح کند.
ارائه تصویر کلی: نمودار pie به طور واضح نشان می‌دهد که هر بخش چه سهمی از کل دارد و می‌تواند به صورت خلاصه کل داده‌ها را در قالب یک تصویر نشان دهد.

محدودیت‌ها:

محدودیت تعداد دسته‌ها: این نوع نمودار برای نمایش تعداد زیادی از دسته‌ها مناسب نیست؛ زیرا بخش‌های کوچک به سختی قابل مقایسه خواهند بود و نمودار پیچیده می‌شود.
عدم نمایش تغییرات دقیق: در نمودار pie، تفاوت‌های کوچک بین دسته‌ها به خوبی دیده نمی‌شود. برای داده‌هایی که نیاز به نمایش دقیق‌تر مقادیر دارند، ممکن است نمودارهای دیگری مانند نمودارهای میله‌ای یا خطی مناسب‌تر باشند.
سختی در مقایسه بخش‌ها: در مقایسه با نمودار میله‌ای که مقایسه طول میله‌ها آسان است، مقایسه اندازه‌های زاویه‌ای بخش‌های نمودار pie ممکن است برای برخی کاربران چالش‌برانگیز باشد.

نکات مهمی که باید در استفاده از نمودار pie رعایت کرد

تعداد دسته‌ها را محدود کنید: اگر دسته‌های زیادی در داده‌ها وجود دارند، نمودار pie گزینه مناسبی نخواهد بود. بهتر است از این نمودار برای نمایش حداکثر ۵ تا ۶ دسته استفاده کنید تا نمودار شفاف و قابل درک باشد.
مرتب‌سازی بخش‌ها: بهتر است بخش‌های نمودار را بر اساس اندازه مرتب کنید تا مقایسه‌ها آسان‌تر شود. این کار باعث می‌شود تا مخاطبان بتوانند سریعاً بزرگترین و کوچک‌ترین بخش‌ها را شناسایی کنند.
از رنگ‌های متضاد استفاده کنید: استفاده از رنگ‌های متضاد و مناسب برای هر بخش از نمودار به خوانایی آن کمک می‌کند. همچنین می‌توانید از یک پالت رنگی هماهنگ استفاده کنید تا نمودار حرفه‌ای و زیبا به نظر برسد.
نمایش درصدها یا مقادیر دقیق: اضافه کردن مقادیر دقیق یا درصدها در کنار هر بخش می‌تواند به کاربران کمک کند تا بهتر اطلاعات را درک کنند. این کار به‌ویژه زمانی مفید است که تفاوت بین بخش‌ها کم باشد.
اجتناب از نمودارهای سه‌بعدی: نمودارهای pie سه‌بعدی ممکن است جذاب به نظر برسند، اما می‌توانند باعث ایجاد خطا در درک اندازه‌های نسبی بخش‌ها شوند. بهتر است از نسخه‌های دوبعدی این نمودار استفاده کنید تا اطلاعات به شکلی دقیق و شفاف نمایش داده شوند.